İnsan Hakları Nedir?

İnsan hakları, her bireyin temel ve evrensel haklarını ifade eder. Yaşam Hakkı, Özgürlük, Düşünce, İfade ve İnanç Hakkı, Adil Yargılanma, Eğitim ve Sağlık gibi temel haklar insan hakları kapsamındadır. Herkes bu haklardan eşit ve ayrımcılığa uğramadan yararlanmalıdır. İnsan hakları, insan onurunu ve değerini korur ve insanların adil ve özgür bir yaşam sürmelerine yardımcı olur. Uluslararası anlaşmalar ve anayasalarla güvence altına alınan insan hakları, demokrasinin, barışın ve sosyal adaletin temelini oluşturur. Öncelikle İnsan Hakları nedir? Açıklığa kavuşturalım.

İnsan hakları nedir?

İnsan hakları; Tüm insanlar, sırf insan oldukları için hiçbir ayrımcılığa uğramadan eşit, özgür ve onurlu yaşama hakkına sahiptir. Cinsiyeti, ırkı, rengi, dini, dili, yaşı, uyruğu, düşüncesi, ulusal veya sosyal kökeni veya inancı ne olursa olsun herkes kanun önünde eşittir. Günlük yaşamlarında sahip oldukları haklardan bazıları arasında düşüncelerini özgürce ifade etmek, herhangi bir yere gitmek, yerleşmek, diğer kişilerle ve otoritelerle ilişkilerinde insanca ve adil davranmak sayılabilir.

• Can ve mal güvenliği
• Din ve vicdan özgürlüğü
• Düşünce ve ifade özgürlüğü
• Geleneksel hak ve özgürlükler
• Siyasi haklar

İlk kuşak çalışma, adil ve eşit ücret, insana yakışır iş, insan onuru ve sağlık hakkına sahiptir. Sosyal haklara ikinci kuşak haklar da denilmektedir. Teknolojik gelişmeye paralel olarak temiz bir çevrede yaşama hakkı, özel hayatın bilgisayar verilerine karşı korunması hakkı, sanat ve bilim özgürlüğü, tüketici hakları, tıbbi korunma hakkı da gelişmiştir. Aynı zamanda biyolojik gelişmeler üçüncü nesil haklardır ve bu haklara ilişkin kavramlar sürekli gelişmektedir.

İnsan hakları evrensel beyannamesi

İnsan haklarının temeli, Türkiye'nin 1954 yılında onayladığı ve anlaşmamızın bir parçası olan 10 Aralık 1948 tarihli İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi ve 4 Kasım 1950 tarihli Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'dir.

Temel Haklar ve Özgürlükler:

• Yaşam, işkence, insanlık dışı veya aşağılayıcı tedavi yasağı
• Kölelik ve zorla istihdamın yasaklanması, kişi özgürlüğü ve güvenliği
• Adalet ve Adil Yargılama Hakkı, Suç ve Ceza Yasallığı
• Özel hayatın gizliliği, aile hayatı ve iletişim
• Düşünce özgürlüğü, din ve vicdan, ifade özgürlüğü, toplantı, bir dernek kurma ve sendika özgürlüğü
• Bir aile evlenme ve kurma hakkı, şikayet etme hakkı ve ayrımcılık yasağı

Daha sonra sosyal hayattaki gelişmelere paralel olarak mülkiyet hakkı, eğitim ve öğretim hakkı, seçme hakkı, yerleşme ve seyahat özgürlüğü gibi yeni haklar eklendi.